Bewust succesvol kunnen samenwerken in maatschappelijke vraagstukken

Netwerkopstelling is de methode in ontwikkeling om de verbanden van netwerken met een taak in maatschappelijke vraagstukken inzichtelijk te maken. Doel is om het netwerk effectief te laten functioneren en zo de ambities stapsgewijs kan waarmaken.

Dagelijks beweeg je onbewust in tal van netwerken. Privé en professioneel. Van vriendengroep en familie tot het team waarin je werkt, de organisatie en in verschillende netwerken van organisaties. Elk netwerk heeft deelnemers, een organisatievorm, een identiteit en een gezamenlijk impliciet of expliciet doel. Dit is onlosmakelijk met elkaar verbonden waardoor een interventie op één van deze kenmerken effect heeft op het netwerk als geheel.

Elk netwerk heeft haar eigen samenhang tussen de deelnemers, de organisatie in het netwerk, haar identiteit en haar doelen. In een Netwerkopstelling wordt met een Netwerkvraag inzicht gegeven in het netwerksysteem en wanneer nodig de effecten van een verandering.

Netwerkopstelling geeft inzicht in

  • de relaties en belangen tussen en van deelnemers;
  • een passende organisatievorm;
  • identiteit van het netwerk;
  • ambitie(s);
  • effecten van een geplande of verwachtte verandering.

Doelgroepen

Netwerkopstellingen zijn bedoeld voor medewerkers die actief sturen in een netwerk van organisaties die samen een maatschappelijk vraagstuk oplossen. Kenmerkend is dat geen van de partijen dit alleen kan. Denk aan overheidsopdrachten in bijvoorbeeld:

Breng het netwerk in beweging

De methode is gebaseerd op merkopstelling.nl van Wim Jurg. De methode om inzicht te krijgen in de effecten van merkveranderingen. Daarachter ligt

We verwerken 99% van de informatie die we binnenkrijgen vanuit de omgeving onbewust. We weten dus veel meer over een netwerk dan we doorhebben. Een Netwerkopstelling maakt deze impliciete kennis zichtbaar door het netwerk als systeem te benaderen. Een Netwerkopstelling is de toepassing van de methode van de familieopstelling om inzicht te krijgen in de samenhang en overwogen interventies  te doen in een netwerk om succesvoller samen te werken.

In de Netwerkopstelling ontstaat er een interactieve en ruimtelijke afbeelding van het netwerk, het netwerksysteem. Door in het netwerksysteem een netwerkinterventie te doen simuleer (on)bewust de verwachte effecten van deze netwerkinterventie. Een interventie kan veel vormen hebben, dit is afhankelijk van de netwerkvraag. Denk aan het toevoegen van een deelnemer, het veranderen van de doelen, het anders organiseren van het netwerk, of het anders profileren van het netwerk. De reacties in het netwerksysteem geven een beeld van effecten van de netwerkinterventie.

Je ziet, hoort en voelt de beweging en interacties tussen de deelnemers van het netwerk daadwerkelijk voor je.

Werkwijze

In de week voorafgaand de Netwerkopstelling maakt de netwerkbegeleider met de netwerkvraagsteller een afspraak van 1,5 uur. Daarin bereiden we de netwerkopstelling voor. We bepalen de deelnemers in de opstelling (elementen) en hoe we deze herkennen in de opstelling. Ook de manier waarop we de interventie vorm willen geven bepalen we in dit gesprek. De elementen voor de deelnemers en de interventie noemen we samen de kernelementen. Leidend bij het bepalen van de kernelementen is de Netwerkvraag.

Netwerkvraag: de specifieke vraag die de netwerkvraagsteller heeft over dit netwerk.  De vraag heeft altijd een aantal kenmerken: het gaat over wie, over de interventie en het effect.

Op geplande datum voor net Netwerkopstelling is er keuze voor 3 werkvormen. Online, één op één aan tafel of fysiek met mensen die de deelnemers van het netwerk representeren. Elke werkvorm vraagt minimaal anderhalf uur in de uitvoering inclusief nabespreking. Bij elke werkvorm worden video-opnames gemaakt die exclusief beschikbaar zijn voor de vraagsteller en de begeleider. Deze opnames worden verzorgd door Rob Overgaauw.

In een vertrouwelijk rapport krijgt de vraagsteller:

  • Inzicht in succes- en faalfactoren van de beoogde netwerkinterventie;
  • Bewustwording van feedbacklussen in het huidige netwerksysteem;
  • Verschillende perspectieven vanuit de deelnemers op het huidige netwerksysteem;
  • Inzicht in de samenhang van het netwerksysteem;
  • Beleving van het netwerksysteem als geheel.

Oorsprong Netwerkopstellingen

De Netwerkopstelling is de specifieke toepassing van de methode van de systeemopstelling op netwerkvraagstukken; de meest bekende varianten zijn de familieopstelling en de organisatieopstelling. Het is doorontwikkeld op de methode Merkopstelling van Wim Jurg.